"Το πάρτι τελείωσε"

Τα κεντρικά γραφεία της Γκλίτνιρ (Glitnir) στο Ρέικιαβικ, της τρίτης μεγαλύτερης
ισλανδικής τράπεζας, που κρατικοποιήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου για 600 εκατομμύρια ευρώ

Η Ισλανδία σπάνια αναφέρεται στα διεθνή και τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Και όταν αυτό συμβαίνει, πρόκειται συνήθως για κάποια είδηση που αφορά τη Μπιόρκ, πιθανόν τον ισλανδικό κινηματογράφο, ίσως και κάποιο ηφαίστειο ή τη φαλαινοθηρία. Όμως αυτήν την τελευταία βδομάδα οι αναφορές είναι συνεχείς και αφορούν την κρίση στις ισλανδικές τράπεζες που απειλούνται με χρεοκοπία και τη ραγδαία υποτίμηση της κορόνας.

Ο Μπιάρνι Μπρίνγιοουλφσον (Bjarni Brynjólfsson), εκδότης του αγγλόφωνου ισλανδικού περιοδικού Iceland Review, λεει κάποια αιχμηρά αλλά πιθανόν αληθινά πράγματα για το πώς έφτασε η χώρα ως εδώ στο πρόσφατο άρθρο του με το χαρακτηριστικό τίτλο "The Party Is Over":

Υπάρχουν γενιές ανθρώπων στις κοινωνίες μας που πιστεύουν ότι τα λεφτά φυτρώνουν στα δέντρα. [...] Έχω συχνά αναρωτηθεί, κοιτάζοντας όλα αυτά τα καινούργια αυτοκίνητα εδώ στους δρόμους, που μερικά από αυτά κοστίζουν πάνω από 20 εκατομμύρια ισλανδικές κορόνες (133.000 ευρώ), από πού προέρχεται όλος αυτός ο ξαφνικός πλούτος. [...] Στα μέσα της δεκαετίας του '90 ήμουν εκδότης σε ένα λαϊκό περιοδικό και ετοιμάσαμε ένα θέμα που αφορούσε έναν έμπορο αυτοκινήτων που είχε στην έκθεσή του τα νεοαφιχθέντα τζιπ της Πόρσε. Το ενδιαφέρον στην ιστορία ήταν ότι 9 τέτοια πολυτελή αμάξια είχαν παραγγελθεί από πελάτες που είχαν τη βούληση να σκάσουν τόσα χρήματα που με έκαναν απλά να ζαλίζομαι εκείνη την εποχή. Τώρα υπάρχουν πάνω από 500 τέτοια αμάξια στους δρόμους. Τα Toyota Land Cruiser είναι για τους μαραγκούς. Αν θες να φαίνεσαι πλούσιος, οδηγείς Πόρσε, Lexus, τζιπ Audi ή BMW. Οι μισθοί στον χρηματοπιστωτικό τομέα έχουν φτάσει στα όρια της ανοησίας.

Και δεν είναι μόνο τα ακριβά αυτοκίνητα:

Ζω κοντά στην περιοχή του αεροδρομίου του Ρέικιαβικ. Όταν αυτό το πάρτι της πολυδάπανης συμπεριφοράς ήταν στην κορύφωσή του, μετά βίας μπορούσαμε να κοιμηθούμε από το πηγαινέλα των ιδιωτικών τζετ τη νύχτα. Γινόταν ένα ατέλειωτο πάρτι με επενδυτές προσκεκλημένους από όλες τις γωνιές του κόσμου και σε όλες τις γωνιές του κόσμου.

Το πάρτι αυτό περιελάμβανε ταξίδια για ψάρεμα σολομού, αγώνες ποδοσφαίρου, αγώνες Φόρμουλα 1 και συναυλίες. Ο Έλτον Τζον έπαιξε σε ένα πάρτι· τα τελευταία iPod διανεμήθηκαν σε όλους τους καλεσμένους σε ένα άλλο. Ποιος άλλος πληρώνει τώρα για όλη αυτήν την τρέλα παρά οι μικρομέτοχοι και το σκληρά εργαζόμενο κοινό που απολύεται από τις χρεοκοπημένες εταιρείες;

Τώρα μπορώ να κοιμηθώ εν ειρήνη. Σπάνια ακούω πια τη βοή των ιδιωτικών τζετ. Όπως μου είπε πρόσφατα ένας φίλος μου: Τα φώτα έσβησαν και το πάρτι τελείωσε. Αύριο πρέπει να καθαρίσουμε.

Εικόνες από πάρτι που μας διηγείται ο Μπιάρνι που σίγουρα δε τις συναντάμε μόνο στην Ισλανδία.