Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2008

Διαδήλωση στο Ρέικιαβικ



Διαδήλωση 200 ατόμων έγινε σήμερα στο Ρέικιαβικ έξω από την Κεντρική Τράπεζα της Ισλανδίας (Seðlabanki Íslands), με αίτημα την παραίτηση του διοικητή της, Ντέιβιντ Όντσον (Davíð Oddsson) (Reuters, Σκάι). Το βίντεο είναι από το ισλανδικό σάιτ mbl.is, της μεγαλύτερης ισλανδική εφημερίδας Morgunblaðið, και το σχετικό θέμα αρχίζει στο σημείο 1:30 του βίντεο. Είναι στα ισλανδικά, αλλά καταλαβαίνει κανείς το κλίμα. Οι διαδηλωτές φωνάζουν "Ντέιβιντ φύγε" και δύο γυναίκες κρατούν πλακάτ που γράφουν "Μείνε ψύχραιμος ενώ σε ληστεύουν". Στο τέλος οι διαδηλωτές τραγουδούν τη διεθνή. Οι διαδηλώσεις δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένες στην ισλανδική πρωτεύουσα.

Ο Ντέβιντ Όντσον ήταν πρωθυπουργός της Ισλανδίας για 13 χρόνια, από το 1991 ως το 2004, και θεωρείται ο αρχιτέκτονας της ιδιωτικοποίησης των τραπεζών και της "φιλελευθεροποίησης" της ισλανδική οικονομίας. Υπήρξε και Υπουργός Εξωτερικών από το 2004 ως το 2005 και από τότε είναι διοικητής της κεντρικής τράπεζας. Ανήκει στο Κόμμα Ανεξαρτησίας (Sjálfstæðisflokkurinn), δεξιό κόμμα που κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της χώρας από την εποχή της ανεξαρτησίας από τη Δανία, το 1944, αν και συνήθως σε συμμαχία με μικρότερα κόμματα. Χαρακτηριστικά, όλοι οι αρχηγοί του κόμματος έχουν γίνει και πρωθυπουργοί της χώρας για μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα. Στο ίδιο κόμμα ανήκει και ο νυν πρωθυπουργός Γκέιρ Χάαρντε (Geir Haarde), ο οποίας είχε ενεργό ρόλο στις αλλαγές που οδήγησαν τις ισλανδικές τράπεζες στη σημερινή κρίση. Ο Γκέιρ Χάαρντε, οικονομολόγος ο ίδιος, είχε την κρίσιμη θέση του Υπουργού Οικονομικών από το 1998 ως το το 2005 και του Υπουργού Εξωτερικών από το 2005 ως το 2006 που έγινε πρωθυπουργός.

12 σχόλια:

ATHENA είπε...

ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΠΕΡΝΟΥΝ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΚΑΝΟΥΝ ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΡΤΙΑ ΑΓΚΑΛΙΑ!!!

ΕΠΙΣΗΣ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑΝΕ ΜΕ ΣΗΚΩΜΕΝΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΜΕΣΟ.


ΛΙΝΚΑΡΙΣΑ ΒΕΒΑΙΩΣ ΤΑΜΑΜ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΜΟΥ ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΟΣΤ!

Michalis είπε...

Ευχαριστώ για το λινκ. Αυτοί που αγκαλιάζονται είναι η εργαζόμενοι της Glitnir, της πρώτης τράπεζας που πέρασε στον έλεγχο της κυβέρνησης. Όσο για τα σηκωμένα μεσαία δάχτυλα, ναι, είναι αρκετά δυναμικά τα πράγματα στη διαδήλωση. Με τόσα που συμβαίνουν και λίγο είναι βέβαια.

Ανώνυμος είπε...

οι κιτρινες σακουλες στην αρχη του βιντεο απο το Bonus, το πιο οικονομικο σουπερμαρκετ (κατι σα Lidl, Dia)
...
αλλα απο τη μια μερα στην αλλη ? ειμαι περιεργη να δω εαν υπαρξουν κρουσματα αυτοκτονιων(μονο οι ιαπωνες επιχειρηματιες δηλαδη παραιτουνται και πεφτουν απο μπαλκονια?
κρατα μας ενημερους

tak fyrir

Michalis είπε...

Βλέπω η εξοικείωση με τη χώρα φτάνει μέχρι την αναγνώριση σακούλας από σουπερμάρκετ:)

Λοιπόν ένα πρώτο στοιχείο είναι ότι η κάτω βόλτα ξεκίνησε από το 2006. Καμία σχέση με τις σημερινές ραγδαίες και καταστροφικές εξελίξεις, αλλά τα καμπανάκια είχαν χτυπήσει.

Σίγουρα οι επιπτώσεις δε θα είναι μόνο οικονομικές, αλλά και ψυχολογικές.

Jorgos είπε...

Είναι πολύ άσχημο όλο αυτό που συμβαίνει... Όσον αφορά τα καμπανάκια που λες από το 2006, όχι στην Ισλανδία δεν πίστευε κανείς ότι θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο. Εκείνη τη χρονιά κατασκευάζονταν πολλά νέα προάστια στο Ρέικιαβικ, περισσότερα από όσα είχε ανάγκη ο πληθυσμός, οι πάντες βρίσκονταν συνεχώς στο εξωτερικό σε ταξιδάκια για το σαββατοκύριακο. Ακόμα και φέτος το καλοκαίρι η κατάσταση ήταν η ίδια περίπου, το μόνο ανησυχητικό ήταν ο υψηλός πληθωρισμός (μιλάω για την καθημερινότητα των πολιτών). Πάντως δεν πιστεύω να υπάρξει κάποια έξαρση αυτοκτονιών κλπ. Οι Ισλανδοί σαν λαός είναι σκληροί με τον εαυτό τους και δεν πρόκειται να γκρινιάξουν ακόμα και σε τέτοιες καταστάσεις. Οι περισσότεροι μεσήλικες σήμερα Ισλανδοί περνούσαν δύσκολα όταν ήταν νέοι. Αν κάποιος ξέρει Ισλανδικά και ακούσει ειδήσεις αυτές τις μέρες θα δει τους πάντες να συζητάνε για το πως θα λύσουν την κρίση, χωρίς να υπάρχει υστερία - δεν επικρατεί μεσογειακό ταμπεραμέντο όπως έχουμε εδώ. Πάντως είναι σίγουρα μια μεγάλη απογοήτευση.

Υ.Γ. Η σωστή προφορά του ονόματος του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ισλανδίας είναι περισσότερο κάτι σαν Τάβιδ Όντσον παρά Ντέιβιντ Όντσον.

Michalis είπε...

Το 2006 ξεκίνησε μια πρώτη κρίση των τραπεζών, σύμφωνα τις εφημερίδες της εποχής (π.x. Financial Times). Βέβαια, όπως αναφέρεις, δε θα πέρασε στη διάθεση του κόσμου να ξοδέψει και γενικότερα στην οικονομία. Κανείς δε φανταζόταν νομίζω κάτι τέτοιο.

Για την προφορά του ονόματος του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας είχα δει και την προφορά που δίνει η Wikipedia, IPA: [ˈtaːvið ˈɔtsɔn], που συμφωνεί βέβαια με αυτό που λες, αλλά είπα να κρατήσω το όνομα όπως αναφέρεται και στο ρεπορτάζ του Σκάι (και στα αγγλικά όσο έχω ακούσει έτσι τον λένε)

erva_cidreira είπε...

Ο επί γης παράδεισος στην κόλαση της κρίσης
Η υπερβολική μεγέθυνση των τραπεζών κατέστησε την Ισλανδία αιχμάλωτη των χρηματιστηριακών παιχνιδιών παρασύροντάς τη στο βυθό

Η Ισλανδία είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας ως κράτος επειδή τρεις ισλανδικές τράπεζες βρέθηκαν σε κατάσταση τέτοια που η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να τις κρατικοποιήσει.

Δεν ήταν παρά μόλις τον περασμένο Μάιο, πριν από τις βουλευτικές εκλογές, όταν ο συντηρητικός πρωθυπουργός Γκέιρ Χόρντε διακήρυσσε υπερήφανα: «Οι πραγματικοί μισθοί στην Ισλανδία αυξήθηκαν κατά 75% ανάμεσα στο 1994 και το 2007. Δεν γνωρίζω καμιά άλλη χώρα στον κόσμο που να συνέβη αυτό».

Ριζικές αλλαγές
Τη Δευτέρα που πέρασε, όταν βγήκε συντετριμμένος στην τηλεόραση, το διάγγελμά του ήταν σε ριζικά διαφορετικό μήκος κύματος καθώς δήλωνε μεταξύ άλλων: «Μέχρι χθες τη νύχτα φαινόταν ότι οι τράπεζες θα μπορούσαν να συνεχίσουν κανονικά τις εργασίες τους για κάποιο διάστημα. Σήμερα το πρωί και κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα πράγματα άλλαξαν ολοκληρωτικά προς το χειρότερο. Βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την πραγματική πιθανότητα να βουλιάξει η εθνική οικονομία στην παγκόσμια τραπεζική φουσκοθαλασσιά και να καταλήξουμε στη χρεοκοπία».

Οι Ισλανδοί, οι πιο γνήσιοι απόγονοι των ατρόμητων Βίκινγκς που επιβίωσαν σε τρομερά αντίξοες συνθήκες επί χίλια χρόνια, δείχνουν τώρα να συντρίβονται στα βράχια της αλαζονείας και της υπεροψίας μιας μικρής ομάδας Ισλανδών γιάπηδων, οι οποίοι νόμισαν ότι με αμερικανικά μοντέλα συμπεριφοράς μπορούσαν να περάσουν στις ελίτ του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού στερεώματος και τελικά οδήγησαν τη χώρα τους στην καταστροφή.

Μέχρι τη δεκαετία του 1990 δεν υπήρχαν καν σοβαρές ιδιωτικές τράπεζες στην Ισλανδία. Τι να κερδίσουν άλλωστε από έναν πληθυσμό 300.000 ατόμων εμπορικές τράπεζες που ασχολούνται με την πραγματική οικονομία (μικροκαταθέσεις, δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις κ.λπ.);

Τη μοιραία εκείνη δεκαετία ιδιωτικοποιήθηκαν οι τρεις κρατικές τράπεζες. Αποφάσισαν να ανοίξουν τα φτερά τους στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, αφού στην πατρίδα τους δεν είχαν μέλλον.

«Μαύρο μέλλον»
Με τις επιθέσεις της Δευτέρας και την κρατικοποίηση όλων των τραπεζών μέσα σε ένα τριήμερο, η διεθνής καριέρα του ισλανδικού τραπεζικού συστήματος έληξε εντελώς άδοξα. Τώρα όλοι οι Ισλανδοί, οι οποίοι έζησαν για μια δεκαετία σαν Σταχτοπούτες, θα πληρώσουν πολύ σκληρά και επί πολλά χρόνια την «παράλογη ευτυχία», προκειμένου η χώρα τους να αποπληρώσει το κολοσσιαίο χρέος που έχει συσσωρευτεί.

Οι Βρετανοί εκδικήθηκαν τη «σταχτοπούτα» του καπιταλισμού
Ρίγος φρίκης αισθάνθηκε όποιος διάβασε την είδηση: ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν προχώρησε την Τετάρτη σε «πάγωμα» -δηλαδή ουσιαστική κατάσχεση- περιουσιακών στοιχείων ισλανδικής τράπεζας στη Βρετανία ύψους άνω των 5 δισ. ευρώ κάνοντας χρήση των βρετανικών... αντιτρομοκρατικών (!!!) νόμων.

Κηρύσσοντας μάλιστα ανελέητο οικονομικό πόλεμο άνευ ορίων εναντίον της μικρής νησιωτικής χώρας των 320.000 κατοίκων, ο Μπράουν διακήρυξε ότι η κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητας προτίθεται να «παγώσει» τα περιουσιακά στοιχεία όλων των ισλανδικών εταιρειών πάσης φύσεως επί βρετανικού εδάφους, όπως διατυμπάνιζαν στο πρώτο θέμα τους οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του Λονδίνου προχθές!

Ο Γκόρντον Μπράουν έθεσε υπό κρατικό βρετανικό έλεγχο την Πέμπτη ένα παράρτημα της ισλανδικής τράπεζας στην Αγγλία, με αποτέλεσμα την άμεση χρεοκοπία της μητρικής εταιρείας λίγες ώρες αργότερα, εξαναγκάζοντας έτσι την ισλανδική κυβέρνηση να εθνικοποιήσει την Πέμπτη την τράπεζα αυτή. Το Ρέικιαβικ είχε ήδη κρατικοποιήσει εξ ολοκλήρου την τρίτη σε μέγεθος ισλανδική τράπεζα την Τετάρτη, ενώ την Τρίτη είχε κρατικοποιήσει και τη δεύτερη σε μέγεθος τράπεζα της χώρας!

Την Πέμπτη οι Βρετανοί και άλλοι σύμμαχοί τους στον χώρο των ακραία επιθετικών κερδοσκοπικών χρηματιστηριακών επιχειρήσεων (hedge funds) εκμηδένισαν κυριολεκτικά το νόμισμα της χώρας, κατασπαράσσοντας εν ριπή οφθαλμού την ισλανδική κορόνα: μόλις την Τρίτη η κυβέρνηση του Ρέικιαβικ αποπειράθηκε να καθορίσει σταθερή ισοτιμία της κορόνας με ένα καλάθι νομισμάτων και ισοδυναμία 131 κορονών ανά ευρώ και την Πέμπτη οι κερδοσκόποι ξεπουλούσαν την κορόνα με ισοτιμία... 340 στο ευρώ, αναγκάζοντας την κεντρική τράπεζα της χώρας να αναστείλει κάθε διαπραγμάτευση του ισλανδικού νομίσματος και να συγκροτήσει ειδικό μηχανισμό πληρωμών που υποτίθεται πως θα επιτρέψει στις ισλανδικές να κάνουν συναλλαγές με το εξωτερικό.

«Πιστεύουμε ότι πραγματικά ψηλά στην ιεραρχία του Ηνωμένου Βασιλείου ελήφθη απόφαση να κλείσουν οτιδήποτε ισλανδικό», δήλωσε την Πέμπτη στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» ο Σίγκουρδουρ Εϊνασον, ο διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης ισλανδικής τράπεζας. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας Γκέιρ Χόρντε εξέφρασε δημοσίως την οργή του για τις πρακτικές της Βρετανίας από τον πρωθυπουργό Γκ. Μπράουν εναντίον των ισλανδικών τραπεζών.

Με 10 ΑΕΠ... ισούται το ενεργητικό των τραπεζών
Το έτος 2000, το ενεργητικό του ισλανδικού τραπεζικού συστήματος ανερχόταν στο 96% του ΑΕΠ της χώρας, με τον κύριο όγκο των δραστηριοτήτων τους στο εξωτερικό, εννοείται. Από εκεί και πέρα όμως, η γιγάντωσή τους ξεπέρασε κάθε φαντασία: το 2007 το συνολικό ενεργητικό των ισλανδικών τραπεζών ήταν... δεκαπλάσιο (!) από το ΑΕΠ της χώρας.

«Η Ισλανδία είναι ένα λογικά μεγάλο τραπεζικό σύστημα με μια μικρή χώρα προσαρτημένη σε αυτό!» έγραφαν με βρετανικό χιούμορ οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».

2,9 δισ.$ τα συναλλαγματικά αποθέταμα
Με τη χώρα να έχει συναλλαγματικά αποθέματα μόλις 2,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων -πάρα πολλά για μια χώρα με 320.000 πληθυσμό, αλλά τραγικά λίγα σε απόλυτο μέγεθος για να αναμετρηθεί με τους διεθνείς κερδοσκόπους-, οι συνθήκες ήταν πλέον ώριμες για να εξοντωθούν οι ισλανδικές τράπεζες μέσω της εκβιαστικής επίθεσης των κερδοσκόπων και εναντίον της Ισλανδίας ως χώρας.

36.560 $ είχε φτάσει το κατά κεφαλήν εισόδημα
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ισλανδίας είχε φτάσει 36.560 δολάρια, κάνοντας το πρώην έθνος ψαράδων να νιώθουν μικροί «θεοί». Είναι ενδεικτικό ότι είχαν οικοδομήσει έναν πλουσιοπάροχο τρόπο ζωής, με ταξίδια-αστραπή σε Λονδίνο, Κοπεγχάγη και Νέα Υόρκη μόνο και μόνο για φάνε το μεσημεριανό τους, ή έδειχναν πολύ μεγάλη προτίμηση σε εισαγόμενα γκουρμέ προϊόντα, αδιαφορώντας για τα παραδοσιακά αγαθά της χώρας.

126 δισ.$ τα σημερινά χρέη
Ο Ισλανδός πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι τα χρέη των ισλανδικών τραπεζών ανέρχονται πλέον σε 126 δισεκατομμύρια δολάρια - περισσότερες από 6 φορές το ΑΕΠ της χώρας, το οποίο είναι κοντά στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια!

Ο Γκόρντον Μπράουν έθεσε υπό κρατικό βρετανικό έλεγχο την Πέμπτη ένα παράρτημα ισλανδικής τράπεζας στην Αγγλία, με αποτέλεσμα την άμεση χρεοκοπία της μητρικής εταιρείας λίγες ώρες αργότερα.

«Πιστεύουμε ότι πραγματικά ψηλά στην ιεραρχία του Ηνωμένου Βασιλείου ελήφθη απόφαση να κλείσουν οτιδήποτε ισλανδικό», δήλωσε ο Σ. Εϊνασον, διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης ισλανδικής τράπεζας.

Οι διαδικασίες χορήγησης δανείου για αγορά αυτοκινήτου στην Ισλανδία ήταν τάχιστες: η αίτηση γινόταν μέσω Ιντερνετ για το 100% της αξίας του οχήματος και σε 10 λεπτά ο πελάτης έφευγε με το καινούργιο του αυτοκίνητο.

Προσπαθώντας να ανακόψει την πτώση της ισλανδικής οικονομίας, η Βουλή ενέκρινε νόμο με τον οποίο ο έλεγχος των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων περνά στο Δημόσιο και η κυβέρνηση αναλαμβάνει τα στεγαστικά δάνεια.

Το μοιραίο «λάθος» του Ισλανδού πρωθυπουργού
Τη Δευτέρα, η ισλανδική κυβέρνηση συγκάλεσε το Αλθινγκ, το Κοινοβούλιο, και πέρασε νόμο για την υπαγωγή του τραπεζικού συστήματος υπό τον απόλυτο έλεγχο της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Γκέιρ Χόρντε έκανε ένα μοιραίο λάθος: στο τηλεοπτικό διάγγελμα που απηύθυνε προς το ισλανδικό έθνος, εγγυήθηκε τις καταθέσεις των Ισλανδών πολιτών στις ισλανδικές τράπεζες εντός της ισλανδικής επικράτειας, όχι όμως και τις καταθέσεις των ξένων πολιτών σε υποκαταστήματα των ισλανδικών τραπεζών σε ξένες χώρες.

Ο Ισλανδός πρωθυπουργός κάλεσε τα ισλανδικά ασφαλιστικά ταμεία να επαναπατρίσουν κεφάλαια που είχαν τοποθετήσει στο εξωτερικό. Δόθηκε εντολή στις ισλανδικές τράπεζες να αρχίσουν την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό προκειμένου να μειωθεί ο δανεισμός τους. Μόλις τα είδαν αυτά οι Αγγλοι, προχώρησαν σε επιθετικές πράξεις δήμευσης της περιουσίας των ισλανδικών τραπεζών στη Βρετανία, καθώς υπολογίζονται σε περίπου 300.000 οι Βρετανοί καταθέτες των τραπεζών αυτών.

Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ (ΕΘΝΟΣ, 12/10/2008)

Ανώνυμος είπε...

poly kalh aformh gia polla endiaferonta ayto to post!!

Jorgos είπε...

Στην αρχή του βίντεο λέει για ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που έφυγε από μια τράπεζα με δύο σακούλες από το σουπερ μαρκετ Bónus, γεμάτες με τις οικονομίες τους.

Οι αγκαλιές είναι οι εργαζόμενοι καθώς επίσης και οι διευθύνοντες της τράπεζας Glitnir, το κάνουν αυτό για ψυχολογική υποστήριξη.

Η διαδήλωση είναι από το τοπικό ΚΚΕ.

Michalis είπε...

Thanks για τη βοήθεια με τα ισλανδικά!

Λέγοντας αλήθεια τοπικό ΚΚΕ εννοείς το Vinstrihreyfingin - grænt framboð (Αριστερό-Πράσινο Κίνημα)?

Panos είπε...

Καλό λαμόγιο ο Όντσον. Πούλησε μπιρ-παρά την άδεια στους Αμερικάνους του αλουμινίου (ALCOA) για εκείνο το μπουρδέλο το φράγμα στο Καουραχνιούκαρ. Τάχα μου για ανάπτυξη και για να δώσει πνοή στην αγορά εργασίας στην Αν. Ισλανδία. Λες και θα δούλευαν εκεί ποτέ Ισλανδοί. Όλο κάτι μετανάστες δουλεύουν. Και τώρα ετοιμάζουν νέα κατάσταση στο βορρά της χώρας. και παραμυθιάζουν τον κόσμο...

Michalis είπε...

Αυτό είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος, στο όνομα των προβλημάτων της οικονομίας κάθε περιβαλλοντική σκέψη να θεωρηθεί πολυτέλεια και να περάσουν σχέδια που βέβαια υπήρχαν πολύ πριν την κρίση. Κάτι σαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ελλάδα και τα "εθνικής σημασίας" έργα.